Odporność i siła mięśni, a działanie tymopoetyny – hormonu, wydzielanego przez grasicę

Spis treści Odporność i siła mięśni, a działanie tymopoetyny – hormonu, wydzielanego przez grasicę



Czym jest i za co odpowiada tymopoetyna, produkowana przez grasicę?



Miejsce i przyczyny produkcji tymopoetyny



Czemu sprzyja zmniejszenie stężenia tymopoetyny we krwi?



Co powoduje nadmierne stężenie tymopoetyny we krwi?



Jakie jest prawidłowe stężenie tymopoetyny u człowieka? Różnice, występujące w normach u dzieci, a starszych osób..





  Hormony to substancje, które są wydzielane przez ludzki organizm i zapewniają mu właściwy przebieg wszystkich procesów, zachodzących w komórce. Wszelkie zaburzenia hormonalne prowadzą do powstania różnego rodzaju problemów zdrowotnych. Tego typu problemy zazwyczaj objawiają się trudnościami z utrzymaniem prawidłowej masy ciała, nadmiernym owłosieniem, problemami skórnymi i częstymi wahaniami nastroju. Tymopoetyna to jeden z hormonów, wydzielanych przez grasicę, który wpływa szczególnie na odporność organizmu i siłę ludzkich mięśni. Natomiast więcej informacji na temat jego działania i możliwych schorzeń, wynikających z jego nadmiaru lub niedoboru w organizmie zamieszczono w poniższym artykule.  

Czym jest i za co odpowiada tymopoetyna, produkowana przez grasicę?

Tymopoetyna to bloker synaptyczny, który hamuje przewodzenie impulsu w trakcie trwania skurczu mięśnia w płytce ruchowej. To polipeptyd, mający określoną sekwencję aminokwasów w swojej strukturze, który występuje w organizmie ludzkim w dwóch różnych postaciach. Każda z nich różni się pomiędzy sobą dwoma rodzajami spośród 49 aminokwasów, które je budują. Hormon ten bierze udział w różnicowaniu komórek układu odpornościowego. Jego zadaniem jest stymulowanie aktywności limfocytów T, jak też ich tłumienie w razie takiej konieczności. Co więcej służy on do blokowania przewodnictwa nerwowo-mięśniowego. Jego poziom obniża się naturalnie wraz z wiekiem. Dodatkowo do zmniejszenia stężenia hormonu dochodzi, gdy grasica zostanie usunięta, występują wrodzone patologie narządu lub organizm jest narażony na bardzo niekorzystne oddziaływanie środowiska. Wówczas aktywność komórek T pacjenta się zmniejsza, a niekiedy dochodzi nawet do rozwoju niedoborów w jego odporności. Oddziałuje on na połączenia nerwowo-mięśniowe. Z badań naukowych wynika, że hormon ten wiąże receptory błony komórkowej, które znajdują się na protymocytach i dojrzałych komórkach T. Co więcej, zapewne hormon ten jest nieendokrynny, gdyż nie udało się dokładnie określić jego prawidłowego poziomu w surowicy. Tymopoetyna jest wydzielana poprzez nabłonek grasicy. Limfocyty, różnicujące się pod wpływem tymopoetyny wpływają na powstawanie bardzo wyraźnych podklas limfocytów T o potencjale, wystarczającym do powstania dyskretnego efektora lub supresora, działającego po spotkaniu z antygenem. Jego nadmierne bądź zbyt małe stężenie we krwi przyczynia się do powstawania różnego rodzaju schorzeń, między innymi miastenii, która została dokładniej opisana w jednym z podpunktów niniejszego artykułu. Funkcje, jakie w organizmie pełni grasica wraz z hormonami, które produkuje, szczególnie tymopoetynę Grasica wraz z wszystkimi produkowanymi przez siebie hormonami przede wszystkim odpowiada za prawidłowe kształtowanie się układu odpornościowego poprzez kontrolowanie rozwoju obwodowych tkanek limfatycznych (w tym węzłów chłonnych i śledziony). Sama grasica ma za zadanie przede wszystkim zapobiegać powstawaniu wszelkich alergii, wpływać na zdolności do rozrodu, kształtować wzrost i metabolizm danego organizmu. Co więcej, w grasicy dochodzi do dojrzewania limfocytów T. Gruczoł ten jest odpowiedzialny między innymi za eliminowanie autoreaktywnych limfocytów, a więc tych, które mogą w jakiś sposób atakować komórki i tkanki organizmu, pozostawiając te, które potrafią w prawidłowy sposób rozpoznawać wszystkie obce tkanki (tzw. tolerancja centralna). Ostatnie z nich są dojrzałe i wysyła się je do obwodowych tkanek limfatycznych, które następnie zasiedlają. Tymopoetyna to hormon, mający działanie ogólne, do którego funkcji zalicza się:

przyspieszanie dojrzewania limfocytów typu T;



hamowanie przewodzenia impulsów nerwowych poprzez synapsy nerwowo – mięśniowe;



stymulowanie erytropoezy (proces polegający na namnażaniu i różnicowaniu się erytrocytów (czerwone krwinki krwi), z komórek macierzystych, które znajdują się w szpiku kostnym kości płaskich i w obrębie nasady kości długich. Tego typu proces reguluje poziom erytropoetyny, znajdujący się w krwi);



występując w nadmiarze sprzyja zmniejszeniu skurczy mięśni szkieletowych, sprzyjając ogólnemu osłabieniu organizmu;



oddziaływanie na wzrost i dojrzewanie płciowe.

  Jak widać, tymopoetyna spełnia wiele różnych ważnych zadań w ludzkim ciele. Jednakże jednym z ważniejszych jest hamowanie przewodzenia impulsów nerwowych przez synapsy nerwowo- mięśniowe. Świadczą o tym przede wszystkim możliwe skutki uboczne i choroby związane z niedoborem bądź nadmiarem tego hormonu we krwi. Zalicza się do nich przede wszystkim miastenię, która wiąże się z osłabieniem mięśni. Niekiedy choroba przyjmuje na tyle ciężką postać, że chory nie jest w stanie sam wykonywać podstawowych czynności higienicznych i bytowych.  

Miejsce i przyczyny produkcji tymopoetyny

Tymopoetyna jest produkowana przez grasicę, czyli gruczoł dokrewny, umiejscowiony za mostkiem w górnej części śródpiersia. Jest on odpowiedzialny za produkcję hormonów grasicy, które odpowiadają za dojrzewanie i różnicowanie się limfocytów T. Grasica to chłonny narząd nadrzędny, który oddziałuje na wszystkie naczynia chłonne danego organizmu. Jeszcze na etapie zarodkowym limfocyty, które produkowane są przez szpik kostny przedostają się do grasicy, gdzie mogą uczyć się rozpoznawać wszelkie obce tkanki. Kolejno przemieszczają się do innych narządów chłonnych, które dopiero po przyjściu na świat przejmują funkcję odpowiedzialną za wytwarzanie tych wszystkich elementów morfotycznych. Hormony produkowane przez grasicę, w tym tymopoetyna wspierają funkcjonowanie układu odpornościowego poprzez przyspieszanie procesu dojrzewania i różnicowania limfocytów T. Do zwiększonej produkcji hormonów zachodzi w momencie, gdy w związku ze stycznością z jakimś patogenem nasza odporność i homeostaza organizmu może zostać zaburzona. W związku z czym hormon ten jest produkowany szczególnie wtedy, gdy dochodzi do stanów osłabienia organizmu, w czasie przeziębienia lub grypy. Wówczas stężenie tymopoetyny w surowicy jest wyższe niż zazwyczaj.  Wraz z wiekiem grasica maleje, a ilość produkowanych przez nią hormonów jest coraz mniejsza, w związku z czym nasz organizm ma mniejszą odporność. Grasica stanowi centralny narząd limfoidalny, który jest niezbędny do tworzenia dojrzałych limfocytów T. Jej środowisko dostarcza najważniejszych mediatorów proliferacji i różnicowania komórek progenitorowych limfocytów T, które docierają tam ze szpiku kostnego. W ich rozwoju biorą udział komórki nabłonka grasicy, które razem tworzą bardzo charakterystyczną organizację wewnętrzną, preferującą podziały na wyspecjalizowane obszary kora i rdzenia tego narządu. Sieć komórek nabłonkowych posiada także komórki dodatkowe, takie jak komórki dendrytyczne grasicy. Wraz z komórkami nabłonkowymi stanowią one o głównej roli w zachodzeniu selekcji pozytywnej i negatywnej tymocytów. To, że dochodzi do inwolucji (zmniejszania się) grasicy nie wiąże się ze starzeniem organizmu. Zjawisko to rozpoczyna się jeszcze na długo przed osiągnięciem dojrzałości płciowej. Blisko 70. roku życia przestrzeń zajmowana przez grasicę zajmuje tylko 10% wielkości pierwotnego narządu. Równocześnie następuje także spadek stężenia cytokin i hormonów, które są niezbędne do prawidłowego rozwoju limfocytów typu T. Tym samym inwolucja grasicy wiąże się bezpośrednio z wiekiem, ale nie ma nic wspólnego z procesem starzenia się człowieka. Limfocyty T, które dojrzewają i różnicują się w grasicy, przy udziale produkowanych przez nią hormonów nazywa się bardzo często limfocytami grasiczozależnymi. Jak się okazuje dla 1% limfocytów typu T grasica nie stanowi ostatecznego miejsca zasiedlenia. Opuszczają one grasicę i po zyskaniu węzłów chłonnych i śledziony podlegają ostatecznemu procesowi dojrzewania. Natomiast 99% limfocytów, które w dalszym ciągu pozostają w grasicy ginie po upływie około 2-3 dni.

Czemu sprzyja zmniejszenie stężenia tymopoetyny we krwi?

Niedobór tymopoetyny jest jednym z powodów powstawania miastenii. Jest to choroba o charakterze autoimmunologicznych, skutkującym osłabieniem mięśni. Wraz ze zmniejszeniem stężenia hormonu tymopoetyny dochodzi do zmniejszania siły mięśni szkieletowych. Choroba ta występuje stosunkowo rzadko. Według dostępnych danych statystycznych spotyka się 10-15 przypadków na 100 000 ludzi. W Polsce około 5000 osób zmaga się z tym schorzeniem. Do wystąpienia tej dolegliwości dochodzi niezależnie od wieku, jednakże wśród chorych najczęściej spotyka się osoby młode lub w podeszłym wieku (po 60. roku życia). Choroba rozwija się w związku z nieprawidłową pracą układu immunologicznego, produkującego przeciwciała, które atakują własne tkanki. Wówczas w krwi występują przeciwciała, które po połączeniu z pewnymi cząstkami w istotny sposób wpływają na zakłócanie w przekazywaniu sygnałów pomiędzy mięśniami a całym układem nerwowym. Do objawów choroby należy zbyt szybka męczliwość mięśni i ich ogólne osłabienie. U niemalże połowy chorych na miastenię jako pierwsze obserwuje się problemy z poruszaniem mięśniami gałki ocznej. Nieco rzadziej mają oni na początku problemy z pracą mięśni szyi, czy twarzy. Niekiedy osłabieniu podlegają również mięśnie ich kończyn. Osoby, cierpiące z powodu miastenii mają zmienioną mimikę twarzy, problem z opadającymi powiekami i zamykaniem ust. W trakcie choroby pojawiają się u nich również trudności z gryzieniem i połykaniem jedzenia. Chorzy najczęściej również ciszej mówią. Jeśli doszło do tego, że choroba dotknęła także mięśni kończyn chory może mieć ogromne problemy z najprostszymi, codziennymi czynnościami, takimi jak czesanie, bądź mycie zębów. Choroba może rozwijać się w bardzo różnym tempie. W jej przebiegu mogą występować nawroty i remisje. Do nasilenia objawów dochodzi szczególnie wieczorem. Dużym niebezpieczeństwem dla życia chorego jest zajęcie mięśni oddechowych, stymulujących pracę klatki piersiowej. Powstałe w ten sposób trudności oddechowe mogą nawet bezpośrednio przyczynić się do śmierci chorego. Diagnostyka miastenii opiera się na wykonaniu badań elektromiograficznych i elektrofizjologicznych. Bardzo często w tym celu wykonuje się również rezonans magnetyczny, czy też tomografię komputerową, pozwalające ocenić wielkość grasicy. Niemal 70% chorych ma przerośniętą grasicę, z kolei u prawie 15% wykrywa się niezłośliwą formę nowotworu grasicy. Chorobę leczy się poprzez stosowanie różnego rodzaju farmaceutyków. Niekiedy konieczne może być także usunięcie grasicy. W trakcie trwania procesu leczenia należy odstawić wszystkie leki, które mogą przyczyniać się do rozwoju choroby.

Co powoduje nadmierne stężenie tymopoetyny we krwi?

Wszystkie wahania stężenia hormonów we krwi są spowodowane różnego rodzaju nieprawidłowościami i problemami zdrowotnymi. W związku z działaniem, jakie charakteryzuje tymopoetynę, czyli hamowanie przewodzenia impulsów nerwowych poprzez połączenia nerwowo-mięśniowe, kiedy hormon ten wydziela się do krwi w nadmiernej ilości dochodzi do osłabienia mięśni poprzez wzrost siły mięśni szkieletowych. Podobnie, jak w wypadku niedoboru stężenia tymopoetyny we krwi pacjenta, schorzenia tego rodzaju leczy się przy pomocy podawania doustnie różnego rodzaju środków farmakologicznych. Zdarza się, że konieczne okazuje się być usunięcie chorego gruczołu operacyjnie. Leczenie powinno także obejmować przeciwdziałanie, a co za tym idzie również odstawienie wszelkich środków, które mogą negatywnie oddziaływać na funkcjonowanie grasicy.  

Jakie jest prawidłowe stężenie tymopoetyny u człowieka? Różnice, występujące w normach u dzieci, a starszych osób..

Określając prawidłowe wartości stężenia tymopoetyny we krwi należy wziąć pod uwagę przede wszystkim to, że wraz z wiekiem jego poziom maleje i najniższe wartości osiąga po 60. roku życia. Tym samym, wręcz nie sposób określić jednej odpowiedniej normy. Niektóre ze źródeł podają, że poziom tymopoetyny jest niższy niż 0,25 ng/ml u starszych osób (powyżej 50. roku życia), a powyżej 1 ng/ml u młodszych osób, dzieci i młodzieży.